دررفتگی آرنج چیست؟ و چگونه اتفاق می افتد؟(۴ علل، علائم و روش های درمان) | دکتر علیرضا فرهمند

دررفتگی آرنج (Elbow dislocation) زمانی رخ می‌دهد که زاویه خمیدگی یا چرخش بازو، به سمت خارج از حد معمول باشد و استخوان‌های تشکیل‌دهنده مفصل آرنج از مکان خود درآیند. این دررفتگی ها ناشی از چرخش های شدید و یا ضربه‌های مستقیمی است که به دست وارد می شود و نیروی وارده، به مفصل آرنج انتقال پیدا می کند و باعث بیرون زدگی و دررفتگی آن می گردد.

فوق تخصص جراح آرنج در این زمان پس از بررسی اولیه و معاینه بالینی پی به آسیب جزئی یا شدت دررفتگی آرنج می برد و درمان مناسب را آغاز خواهد کرد.

دکتر علیرضا فرهمندی یکی از متخصصان به نام و فوق تخصص جراحی آرنج توصیه می کند؛ پس از اتفاق دررفتگی آرنج ،سریعاً به مراکز درمانی مطمئن مراجعه نمایید و از درمان های خانگی از طریق معالجین خانگی پرهیز نمایید.

پادکست دررفتگی شانه

مهمترین علل دررفتگی آرنج چیست؟

علل دررفتگی آرنج عبارتند از:

. ضربه ناگهانی و یا زمین خوردن: حادثه‌های ورزشی یا ضربه مستقیم به آرنج می‌تواند منجر به دررفتگی آرنج شود.

. تصادفات:حوادث و تصادفاتی مانند افتادن از ارتفاع یا ضربه در یک حادثه نیز می تواند منجر به دررفتگی آرنج گردد.

. چرخش ناگهانی بازو: حرکات چرخشی ناگهانی و نادرست بازو ممکن است باعث دررفتگی آرنج شوند.

. ورزش‌های خطرناک: در برخی ورزش‌ها مانند ورزش‌های تماسی و یا کشش بیش از حد دست، احتمال دررفتگی آرنج بیشتر است.

اگر شما یا شخص دیگری فکر می‌کنید که ممکن است دررفتگی آرنج داشته باشید، مهم است فوراً به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق انجام شود و درمان مناسب اجرا شود.

علائم دررفتگی آرنج دست کدامند؟

دررفتگی آرنج دست معمولاً با علائم مشخصی همراه است که به‌ سرعت پس از آسیب ظاهر می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین علائم، درد شدید و ناگهانی در ناحیه آرنج است که با حرکت دادن دست تشدید می‌شود. همچنین، تورم و التهاب در اطراف مفصل به دلیل آسیب به بافت‌های نرم رخ می‌دهد.

تغییر شکل ظاهری آرنج یکی دیگر از نشانه‌های بارز دررفتگی است؛ مفصل ممکن است نامتقارن یا خارج از حالت طبیعی به نظر برسد. در برخی موارد، فرد ممکن است ناتوانی در حرکت دادن آرنج را تجربه کند و خم یا صاف کردن آن بسیار دشوار و دردناک باشد.

در صورتی که اعصاب یا عروق خونی اطراف مفصل تحت فشار یا آسیب قرار بگیرند، علائمی مانند بی‌حسی، گزگز یا ضعف در دست و انگشتان نیز ممکن است ایجاد شود. همچنین، در موارد شدیدتر، ممکن است کبودی و تغییر رنگ پوست در ناحیه آسیب‌دیده مشاهده شود که به دلیل خونریزی داخلی و آسیب به عروق کوچک رخ می‌دهد.

دررفتگی آرنج یک وضعیت اورژانسی است و در صورت مشاهده این علائم، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد تا از آسیب‌های جدی‌تر مانند شکستگی یا آسیب عصبی جلوگیری شود.

نحوه تشخیص دررفتگی آرنج چگونه است؟

تشخیص دررفتگی آرنج عمدتاً از طریق ارزیابی بالینی و استفاده از تصاویر پزشکی انجام می‌شود. در ادامه نحوه تشخیص دررفتگی آرنج را بیان خواهیم نمود:

. ارزیابی بالینی:

سوابق پزشکی: پزشک از شما درباره شرایط و حوادثی که ممکن است منجر به دررفتگی آرنج شده باشند، سوالاتی بپرسد.

ارزیابی علائم: پزشک علائم شما از جمله درد، تورم، تغییر شکل مفصل، و محدودیت در حرکت را ارزیابی می‌کند.

. بررسی فیزیکی: پزشک مفصل آرنج را بررسی می‌کند و از نظر تورم، درد، و استقرار مفصل ارزیابی می‌کند.

. تصاویر پزشکی:

. عکس‌های اشعه ایکس (X-ray): این تصاویر برای دیدن استخوان‌ها و مفاصل استفاده می‌شوند و می‌توانند در تایید تشخیص و تعیین میزان دررفتگی و شناسایی شکست‌ها کمک کنند.

. سی تی اسکن (CT): در برخی موارد، اسکن CT برای تصاویر با دقت بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، به ویژه اگر عکس‌های ایکس اطلاعات کافی را ارائه ندهند.

. ام آر آی (MRI): تصویربرداری ام آر آی برای ارزیابی بافت‌های نرم مانند رباط‌ها و عضلات دست استفاده می‌شود و می‌تواند اطلاعات بیشتری درباره خسارت و مصدومیت‌های همراه ارائه دهد.

. استفاده از آرامبخش و داروهای بی حسی (برای بازگرداندن مفصل):

در برخی موارد، پزشک ممکن است از آرامبخش استفاده کند تا مفصل را بازگرداند (در مواقعی که مفصل از مکان خود خارج شده است). این معمولاً با استفاده از داروهای بی حسی انجام می‌شود.

. ارزیابی برای عوارض:

پس از بازگرداندن مفصل، پزشک علائم عوارض مانند مصدومیت عروق یا اعصاب را ارزیابی می‌کند و هر نیاز به درمان اضافی را بررسی می‌کند.

مهم است توجه داشته باشید که اگر شما یا شخص دیگری به دررفتگی آرنج مشکوک هستید، به مراکز درمانی مراجعه کنید. تاخیر در تشخیص و درمان ممکن است منجر به عوارض و بازیابی طولانی‌تر شود. تیم درمانی ما بر اساس ویژگی‌های خاص دررفتگی و مصدومیت‌های جانبی تصمیم‌گیری می‌کند.

درمان دررفتگی آرنج به چقدر زمان نیاز دارد؟

زمان مورد نیاز برای درمان دررفتگی آرنج می‌تواند بستگی به شدت دررفتگی، مصدومیت‌های جانبی، و پاسخ فرد به درمان داشته باشد. به طور کلی، مراحل اولیه بهبود شامل بازگرداندن مفصل به موقعیت اولیه، کنترل درد و تورم، و ایمن سازی آرنج می‌شود. در ادامه به یک زمان‌بندی عمومی برای فرایند بهبود دررفتگی آرنج اشاره خواهیم نمود:

مراحل اولیه (چند روز اول):

در اولین فاز، در اسرع وقت ممکن مفصل دررفته معمولاً در اورژانس یا محل درمانی بازگردانده می‌شود.

استفاده از اسپلینت(گردن آویز) یا گچ برای ایمن سازی آرنج به منظور اجازه بهبود در موقعیت صحیح مفصل.

. فاز ابتدایی درمان:

در چند هفته اول، تمرکز بر روی کاهش تورم، مدیریت درد، و اجازه به بافت‌های نرم برای بهبود می‌باشد.

فیزیوتراپی ممکن است آغاز شود تا از خشکی جلوگیری شود و حرکت مفصل حفظ شود.

آرنج ممکن است به صورت ایمن و ثابت باقی بماند و استفاده از گردن آویز یا بریس ممکن است توصیه شود.

. فاز میانی درمان:

با پیشرفت ترمیم، تمرینات دامنه حرکت به تدریج معرفی می‌شوند تا حرکت آرنج به‌تدریج بهبود یابد.

تمرینات تقویتی برای عضلات اطراف آرنج برای بهبود استحکام مفصل انجام می‌شود.

مدت ثابت سازی به تدریج کاهش می‌یابد و استفاده از بازوی مصدوم زیر نظر یک حرفه‌ای افزایش می‌یابد

. فاز نهایی درمان:

در مرحله آخر، دامنه حرکت و قدرت بهبود خواهد یافت.

تمرینات ورزشی و فعالیت‌های وابسته به ورزش‌های خاص ممکن است معرفی شود.

فیزیوتراپی ادامه خواهد داشت و تمرینات خانگی نیز برای بهبود مستمر توصیه می‌شود.

زمان کلی بهبود می‌تواند از چند هفته تا چند ماه متغیر باشد و در برخی موارد، ممکن است زمان بیشتری برای بهبود کامل نیاز باشد.

عواملی که بر زمان بهبود تأثیر می‌گذارند شامل میزان خسارت به بافت‌ها و رباط‌ها، حضور شکست‌ها، و پیروی از پروتکل‌های توانبخشی می‌باشد. مهم است که مشاوره و راهنمایی پزشکان و توانبخشی را دنبال کنید.

درمان دررفتگی آرنج چگونه انجام می شود؟

درمان دررفتگی آرنج شامل مجموعه‌ای از اقدامات فوری و تخصصی است که به کاهش درد، جلوگیری از آسیب‌های بیشتر و بازگرداندن عملکرد طبیعی مفصل کمک می‌کند.

در مرحله اول، بیمار باید از حرکت دادن آرنج خودداری نمود و با استفاده از کمپرس یخ، تورم و درد را کاهش داد. در اسرع وقت، باید به پزشک مراجعه شود تا مفصل به‌طور صحیح جااندازی شود.

جااندازی معمولاً با روش‌های دستی انجام می‌شود و پزشک با اعمال نیروی کنترل‌شده، استخوان‌های دررفته را به جای خود بازمی‌گرداند. این فرآیند ممکن است دردناک باشد، بنابراین در برخی موارد از مسکن یا بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.

پس از جااندازی، پزشک معمولاً برای اطمینان از قرارگیری صحیح استخوان‌ها، تصویربرداری با اشعه ایکس را توصیه می‌کند. در صورتی که آسیب‌های جانبی مانند شکستگی یا پارگی رباط‌ها وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

پس از درمان اولیه، آرنج معمولاً با اسپلینت یا آتل بی‌حرکت نگه داشته می‌شود تا مفصل فرصت ترمیم داشته باشد. مدت زمان بی‌حرکتی بسته به شدت آسیب متفاوت است، اما معمولاً بین یک تا سه هفته توصیه می‌شود.

مرحله بعدی توانبخشی و فیزیوتراپی است که برای بازیابی دامنه حرکتی و قدرت عضلات اطراف مفصل انجام می‌شود. تمرینات کششی و تقویتی به تدریج معرفی می‌شوند تا از خشکی مفصل و ضعف عضلانی جلوگیری شود.

رعایت توصیه‌های پزشک و انجام دقیق تمرینات فیزیوتراپی در بهبود سریع‌تر و کاهش خطر دررفتگی مجدد مؤثر است. در مواردی که مفصل ناپایدار باقی بماند، ممکن است نیاز به درمان‌های تکمیلی یا جراحی باشد.

آیا دررفتگی آرنج، درمان خانگی دارد؟

با استفاده از درمان خانگی آرنج ممکن است در مراحل اولیه بهبود در دررفتگی آرنج موثر باشد، اما بسیار مهم است که هر گونه برنامه درمانی خانگی با توجه به شدت دررفتگی، میزان درد، و توصیه‌های پزشک اجرا شود و از درمان های خانگی حتی المقدور اجتناب گردد. در ادامه به چند نکته برای درمان خانگی در مواقع اولیه آرنج دررفته اشاره خواهیم نمود:

استراحت:

به آرنج فرصت استراحت کافی داده شود.

اجتناب از فعالیت‌هایی که می‌توانند به آرنج فشار بیاورند.

یخ‌گذاری (Cold Therapy):

استفاده از کیسه یخ به منظور کاهش تورم و درد.

یخ‌گذاری را هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه انجام دهید.

بالا بردن آرنج:

نگه داشتن آرنج بالاتر از سطح قلب به کاهش تورم کمک می‌کند.

استفاده از یک بالشتک یا مکانیسمی برای افزایش ارتفاع آرنج در هنگام استراحت.

استفاده از اسپلینت یا بریس(گردن آویز):

از اسپلینت یا بریس به عنوان وسیله‌ای برای ایمن سازی و مهار آرنج استفاده کنید.

این وسایل به حفظ موقعیت صحیح مفصل کمک می‌کنند.

تمرینات ورزشی نرم و خفیف در خانه:

تمرینات دست و مچ خفیف و تدریجی به اندازه که بدن اجازه دهد.

اجرای تمرینات انعطاف‌پذیری به دقت تا حرکت مفصل بهبود یابد.

هر چند درمان خانگی می‌تواند در مراحل اولیه مفید باشد، اما درمان نهایی و بازیابی کامل به دنبال توجه پزشک و فیزیوتراپی است.

در صورتی که دررفتگی آرنج شدید باشد یا علائم بهبود یافتن نداشته باشند، حتماً باید به پزشک مراجعه کرده و راهنمایی‌های دقیق تر دریافت کنید.

سوالات متداول

۱. چه عواملی باعث دررفتگی آرنج می‌شود؟

دررفتگی آرنج معمولاً در اثر زمین خوردن روی دست باز، تصادفات رانندگی یا ضربه‌های شدید به مفصل رخ می‌دهد. همچنین، برخی ورزش‌ها مانند ژیمناستیک، بسکتبال و فوتبال خطر این آسیب را افزایش می‌دهند.

۲. آیا دررفتگی آرنج می‌تواند به‌صورت خودبه‌خود جا بیفتد؟

در برخی موارد نادر، ممکن است مفصل خودبه‌خود به جای اصلی خود بازگردد، اما اغلب نیاز به مداخله پزشکی دارد. تلاش برای جااندازی بدون مهارت کافی می‌تواند به اعصاب، عروق و رباط‌های اطراف آسیب برساند.

۳. آیا پس از دررفتگی آرنج، امکان عود مجدد آن وجود دارد؟

بله، اگر رباط‌ها و عضلات اطراف آرنج ضعیف شده باشند یا درمان و فیزیوتراپی به‌درستی انجام نشود، احتمال دررفتگی مجدد افزایش می‌یابد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی برای تثبیت مفصل باشد.

۴. چه مدت طول می‌کشد تا آرنج بعد از دررفتگی بهبود یابد؟

مدت زمان بهبود بستگی به شدت آسیب دارد. معمولاً ۲ تا ۶ هفته زمان نیاز است تا آرنج به وضعیت پایدار برسد، اما فیزیوتراپی و توانبخشی ممکن است چند ماه طول بکشد تا قدرت و دامنه حرکتی کامل بازیابی شود.

۵. آیا دررفتگی آرنج همیشه نیاز به جراحی دارد؟

خیر، بیشتر موارد با جااندازی غیرجراحی و بی‌حرکت نگه‌داشتن مفصل درمان می‌شوند. اما اگر شکستگی، آسیب شدید به رباط‌ها یا آسیب عروقی و عصبی وجود داشته باشد، ممکن است جراحی ضروری باشد.

۶. چگونه می‌توان از دررفتگی آرنج پیشگیری کرد؟

تقویت عضلات اطراف آرنج، استفاده از محافظ‌های مفصلی در حین ورزش‌های پرخطر، رعایت تکنیک‌های مناسب در فعالیت‌های بدنی و اجتناب از سقوط‌های شدید، می‌تواند خطر دررفتگی را کاهش دهد.