فیزیوتراپی شانه چیست؟

فیزیوتراپی شانه مجموعه‌ای از روش‌ها و تمرین‌های فیزیکی است که به منظور بهبود عملکرد، کاهش درد و افزایش حرکت شانه انجام می‌شود.

این درمان به ویژه برای افرادی که دچار آسیب‌ها، بیماری‌ها یا مشکلات مزمن شانه هستند، مفید است. برخی از دلایل رایج برای نیاز به فیزیوتراپی شانه عبارتند از: آسیب‌های ورزشی، بورسیت، تاندونیت، آرتروز، پارگی عضلات روتاتور کاف، و مشکلات پس از جراحی.

بیشتر بدانید: جراح شانه کیست؟ و چه زمانی تشخیص به فیزیوتراپی برای شانه می دهد؟

 مراحل و روش‌های فیزیوتراپی شانه چگونه است؟

فیزیوتراپی شانه شامل مجموعه‌ای از روش‌ها و تمرینات مختلف است که با هدف کاهش درد، بهبود حرکت، افزایش قدرت عضلانی و بازگرداندن عملکرد طبیعی شانه انجام می‌شود. این موارد به صورت کلی شامل:

. ارزیابی و تشخیص: فیزیوتراپیست با انجام ارزیابی‌های دقیق شامل تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و تست‌های عملکردی، علت اصلی درد و محدودیت‌های حرکتی را شناسایی می‌کند.

. تکنیک‌های دستی: شامل ماساژ درمانی، موبیلیزاسیون (حرکت دادن مفصل به صورت کنترل شده) و منیپولیشن (حرکت دادن مفصل به صورت ناگهانی و سریع) برای کاهش درد و بهبود دامنه حرکت.

. تمرینات کششی: این تمرینات به افزایش انعطاف‌پذیری عضلات و تاندون‌های شانه کمک می‌کنند. مثال‌هایی شامل کشش‌های پاندولی، کشش‌های بازو به جلو و بالا، و کشش‌های چرخشی.

. تمرینات تقویتی: هدف این تمرینات افزایش قدرت عضلات شانه و اطراف آن است. مثال‌هایی شامل تمرینات با کش‌های مقاومتی، وزنه‌های سبک، و تمرینات ایزومتریک (تمریناتی که در آن‌ها عضله بدون تغییر طول تحت فشار قرار می‌گیرد).

. تکنیک‌های حرکتی: شامل تمرینات حرکت‌دهی فعال و غیرفعال برای بهبود دامنه حرکت و جلوگیری از خشکی مفصل. این تمرینات می‌توانند شامل حرکت دادن بازو به بالا و پایین، جلو و عقب، و چرخش‌های داخلی و خارجی باشند.

. الکتروتراپی: استفاده از دستگاه‌هایی مانند TENS (تحریک الکتریکی عصب‌ها) و اولتراسوند برای کاهش درد و التهاب و بهبود فرآیند ترمیم بافت‌ها.

. درمان‌های حرارتی و سرمایی: استفاده از گرما یا سرما به منظور کاهش درد و التهاب و تسهیل بهبودی. کمپرس‌های گرم یا یخ‌زدگی می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.

. آموزش و مشاوره: فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه حرکات و فعالیت‌های روزمره را به گونه‌ای انجام دهد که فشار کمتری بر شانه وارد شود. همچنین می‌تواند توصیه‌هایی برای تغییرات ارگونومیک در محیط کار یا خانه ارائه دهد.

این روش‌ها و تمرینات بسته به شرایط و نیازهای خاص هر بیمار متفاوت است و برنامه درمانی توسط فیزیوتراپیست بر اساس ارزیابی اولیه تنظیم می‌شود.

بیشتر بدانید: فوق تخصص جراح شانه چگونه شانه های آسیب دیده را درمان می کند؟

 مزایای فیزیوتراپی شانه چیست؟

– کاهش درد: یکی از اهداف اصلی فیزیوتراپی، کاهش درد شانه است.

– افزایش دامنه حرکتی: بهبود حرکت مفصل شانه و بازیابی انعطاف‌پذیری.

– تقویت عضلات: بهبود قدرت و پایداری عضلات اطراف شانه.

– پیشگیری از آسیب مجدد: آموزش تکنیک‌های صحیح برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر.

فیزیوتراپی شانه می‌تواند به طور موثری مشکلات شانه را بهبود بخشد و کیفیت زندگی بیمار را افزایش دهد. برنامه‌های درمانی باید تحت نظر یک فیزیوتراپیست متخصص و با توجه به نیازها و شرایط خاص هر فرد طراحی شوند.

بلیشتر بدانید: بهترین فوق تخصص آرنج دست کیست؟

عوارض و معایب فیزیوتراپی چیست؟

فیزیوتراپی شانه به طور کلی یک روش ایمن و مؤثر برای درمان بسیاری از مشکلات عضلانی و اسکلتی است، اما مانند هر روش درمانی دیگر، ممکن است برخی عوارض و معایب داشته باشد. در اینجا به برخی از این عوارض و معایب اشاره می‌کنیم و نکات کلیدی برای کاهش آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

 عوارض و معایب فیزیوتراپی

. درد و ناراحتی: برخی از تمرینات و تکنیک‌های فیزیوتراپی ممکن است باعث درد و ناراحتی موقت شوند، به ویژه اگر ناحیه تحت درمان ملتهب یا آسیب‌دیده باشد.

. کبودی و التهاب: در بعضی از موارد، استفاده از تکنیک‌های دستی یا ابزارهای خاص می‌تواند منجر به کبودی یا التهاب موقت در ناحیه تحت درمان شود.

. افزایش درد: در موارد نادر، فیزیوتراپی ممکن است باعث افزایش درد شود، به ویژه اگر به درستی انجام نشود یا ناحیه تحت درمان به شدت آسیب‌دیده باشد.

. واکنش‌های آلرژیک: استفاده از برخی مواد یا محصولات مانند ژل‌های سرد یا گرم ممکن است در بعضی افراد باعث واکنش‌های آلرژیک شود.

. عوارض ناشی از دستگاه‌ها: استفاده از دستگاه‌های الکتروتراپی مانند تنس (TENS) یا اولتراسوند در برخی افراد ممکن است باعث عوارضی مانند تحریک پوست یا ایجاد حساسیت شود.

 نکات کلیدی برای کاهش عوارض فیزیوتراپی کدامند؟

. انتخاب فیزیوتراپیست مجرب و دارای مجوز: همکاری با فیزیوتراپیست‌های با تجربه و دارای مجوز می‌تواند به کاهش ریسک عوارض و افزایش کارآیی درمان کمک کند.

. ارتباط باز با فیزیوتراپیست: مهم است که به طور مداوم با فیزیوتراپیست خود در ارتباط باشید و هرگونه درد یا ناراحتی غیرطبیعی را به او گزارش دهید تا بتواند برنامه درمانی را بر اساس نیازهای شما تنظیم کند.

. پیروی از دستورالعمل‌ها: رعایت دقیق دستورالعمل‌ها و توصیه‌های فیزیوتراپیست، چه در جلسات حضوری و چه در تمرینات خانگی، می‌تواند به کاهش عوارض و افزایش مؤثریت درمان کمک کند.

. آگاهی از محدودیت‌ها: شناختن محدودیت‌های خود و اجتناب از انجام تمرینات یا فعالیت‌هایی که ممکن است وضعیت شما را بدتر کنند، بسیار مهم است.

. استفاده از تجهیزات مناسب: استفاده از تجهیزات و وسایل تمرینی مناسب و تایید شده توسط فیزیوتراپیست می‌تواند به کاهش ریسک آسیب کمک کند.

. گرفتن تاریخچه پزشکی کامل: ارائه تاریخچه پزشکی کامل به فیزیوتراپیست کمک می‌کند تا برنامه درمانی مناسب‌تری برای شما طراحی کند و از هرگونه عوارض ناخواسته جلوگیری کند.

. مراقبت از ناحیه درمانی: پس از جلسات فیزیوتراپی، مراقبت مناسب از ناحیه درمانی مانند استفاده از یخ یا گرما طبق توصیه فیزیوتراپیست می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.

با رعایت این نکات، می‌توانید ریسک عوارض و معایب فیزیوتراپی را به حداقل برسانید و از مزایای این روش درمانی بهره‌مند شوید.

فیزیوتراپی شانه برای چه کسانی لازم است، انجام شود؟

فیزیوتراپی شانه برای افرادی که مشکلات مختلفی در ناحیه شانه دارند، توصیه می‌شود. این مشکلات می‌توانند ناشی از آسیب‌های ورزشی، تصادفات، بیماری‌های مزمن یا حتی فعالیت‌های روزمره باشند. در اینجا به برخی از مواردی که نیاز به فیزیوتراپی شانه دارند اشاره می‌کنیم:

۱٫ آسیب‌های ورزشی

. آسیب روتاتور کاف: شامل پارگی یا التهاب تاندون‌های روتاتور کاف که باعث درد و کاهش حرکت شانه می‌شود.

. دررفتگی شانه: جابه‌جایی مفصل شانه که نیاز به بازگرداندن و توانبخشی دارد.

. آسیب‌ به تاندون‌های شانه: شامل تاندونیت‌ها و التهاب‌های ناشی از فعالیت‌های ورزشی.

۲٫ آسیب‌های ناشی از حوادث

. شکستگی‌ها و ترک‌های استخوانی: به ویژه در ناحیه ترقوه یا بازو که نیاز به توانبخشی پس از جراحی یا بهبود طبیعی دارند.

. ضربه‌های مستقیم به شانه: مانند تصادفات رانندگی یا سقوط که منجر به آسیب عضلانی یا مفصلی می‌شود.

۳٫ بیماری‌های مزمن

. آرتروز شانه: تخریب مفصل شانه که منجر به درد و کاهش حرکت می‌شود.

. بورسیت: التهاب کیسه‌های مفصلی (بورسا) که باعث درد و محدودیت حرکتی می‌شود.

. یخ زدگی شانه (Frozen Shoulder): وضعیتی که با سفتی و درد شدید همراه است و حرکت شانه را محدود می‌کند.

۴٫ مشکلات ناشی از فعالیت‌های روزمره

. کارهای تکراری: فعالیت‌های تکراری که به طور مداوم بر روی شانه فشار می‌آورند، مانند کار با رایانه، بلند کردن وزنه‌های سنگین و کارهای دستی.

. نشستن نادرست: وضعیت بد نشستن به مدت طولانی که می‌تواند به مشکلات شانه منجر شود.

۵٫ پس از جراحی

. توانبخشی پس از جراحی‌های شانه: شامل جراحی‌های ترمیمی تاندون، جراحی تعویض مفصل و سایر جراحی‌های شانه که نیاز به توانبخشی دقیق و مرحله به مرحله دارند.

۶٫ افراد با مشکلات مادرزادی

. ناهنجاری‌های مادرزادی: مشکلاتی که از بدو تولد وجود دارند و نیاز به توانبخشی و تقویت عضلات و مفاصل شانه دارند.

نکات کلیدی برای موفقیت در فیزیوتراپی شانه

. انتخاب فیزیوتراپیست مجرب: همکاری با یک فیزیوتراپیست متخصص و دارای تجربه می‌تواند تأثیر زیادی بر موفقیت درمان داشته باشد.

. تعهد به تمرینات خانگی: انجام دقیق و منظم تمرینات توصیه شده توسط فیزیوتراپیست در خانه.

. مراقبت و پیگیری مستمر: حفظ ارتباط مستمر با فیزیوتراپیست و پیگیری دقیق برنامه درمانی.

با رعایت این نکات و همکاری با فیزیوتراپیست مجرب، می‌توان به بهبود و بازگشت به دوران قبل از بیماری شانه می توان امیدوار بود.

بعد از جراحی شانه به چند جلسه فیزیوتراپی شانه نیاز است؟

تعداد جلسات فیزیوتراپی شانه پس از جراحی شانه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع جراحی، میزان آسیب، وضعیت کلی سلامت بیمار و میزان پیشرفت در بهبود. به طور کلی، دوره‌های فیزیوتراپی پس از جراحی شانه ممکن است بین چند هفته تا چند ماه طول بکشد. به طور معمول:

. جراحی‌های جزئی و کم‌تهاجمی: مانند آرتروسکوپی شانه برای مشکلات کوچک ممکن است به ۶ تا ۸ هفته فیزیوتراپی نیاز داشته باشد. این دوره می‌تواند شامل ۱۲ تا ۲۴ جلسه باشد.

. جراحی‌های ترمیمی بزرگ‌تر: مانند ترمیم روتاتور کاف (تاندون‌های شانه) یا بازسازی مفصل ممکن است به ۱۲ تا ۱۶ هفته یا بیشتر فیزیوتراپی نیاز داشته باشد. این دوره ممکن است شامل ۲۴ تا ۴۸ جلسه یا بیشتر باشد.

. تعویض مفصل شانه: به طور کلی به ۳ تا ۶ ماه فیزیوتراپی نیاز دارد که ممکن است شامل ۳۰ تا ۶۰ جلسه باشد.

این برنامه‌ها معمولاً در سه مرحله انجام می‌شوند:

– مرحله اولیه (۱ تا ۶ هفته اول): تمرکز بر کاهش درد و التهاب، و حفظ و بهبود دامنه حرکت. استفاده از تمرینات کششی و حرکات پسیو و غیرفعال.

– مرحله میانی (۶ تا ۱۲ هفته): تمرکز بر بازیابی دامنه کامل حرکت و شروع تمرینات تقویتی خفیف تا متوسط. استفاده از تمرینات فعال و مقاومتی سبک.

– مرحله نهایی (۱۲ هفته به بعد): تمرکز بر بازگشت به فعالیت‌های عادی و روزمره و تقویت بیشتر عضلات و بهبود عملکرد کلی شانه. تمرینات قدرتی پیشرفته و تمرینات استقامتی.

پیشرفت در هر مرحله بستگی به پاسخ بدن به درمان و توصیه‌های فیزیوتراپیست دارد. همچنین، همکاری و انجام دقیق تمرینات در خانه نیز بسیار مؤثر است و می‌تواند به تسریع فرایند بهبودی کمک کند.

سوالات متداول در خصوص فیزیوتراپی شانه

۱٫ فیزیوتراپی شانه چیست و چگونه کار می‌کند؟

– فیزیوتراپی شانه شامل مجموعه‌ای از تمرینات و تکنیک‌های درمانی است که توسط یک فیزیوتراپیست برای بهبود حرکت و کاهش درد در ناحیه شانه استفاده می‌شود. این روش‌ها شامل تمرینات تقویتی، کششی، ماساژ و استفاده از دستگاه‌های الکتروتراپی می‌باشد.

۲٫ چه زمانی باید به فیزیوتراپی شانه مراجعه کنیم؟

– اگر درد شانه بیش از چند روز ادامه یابد، حرکت شانه محدود شود یا در انجام فعالیت‌های روزمره دچار مشکل شوید، بهتر است به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید. همچنین پس از جراحی‌های شانه، آسیب‌های ورزشی یا صدمات ناشی از حوادث نیز نیاز به فیزیوتراپی ممکن است ضروری باشد.

۳٫ تمرینات فیزیوتراپی شانه چقدر زمان می‌برد تا موثر باشد؟

– مدت زمان مورد نیاز برای مشاهده نتایج از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بستگی به شدت آسیب و میزان تعهد به انجام تمرینات دارد. به طور کلی، ممکن است از چند هفته تا چند ماه زمان ببرد تا بهبود قابل توجهی دیده شود.

۴٫ آیا فیزیوتراپی شانه دردناک است؟

– برخی از تمرینات ممکن است کمی ناراحتی یا درد خفیف ایجاد کنند، اما این درد نباید شدید باشد. فیزیوتراپیست‌ها تمرینات را به گونه‌ای تنظیم می‌کنند که در عین حال که موثر هستند، بیمار را دچار درد شدید نکنند.

۵٫ آیا می‌توانم تمرینات فیزیوتراپی شانه را در خانه انجام دهم؟

– بله، بسیاری از تمرینات فیزیوتراپی شانه قابل انجام در خانه هستند. فیزیوتراپیست شما تمرینات مناسبی را به شما نشان خواهد داد و نحوه صحیح انجام آنها را توضیح می‌دهد. پیروی از دستورالعمل‌ها و انجام منظم تمرینات برای بهبود وضعیت شانه بسیار مهم است.

۶٫ چه نکاتی را باید در هنگام انجام تمرینات فیزیوتراپی شانه رعایت کنم؟

– مهمترین نکته این است که تمرینات را به آرامی و بدون عجله انجام دهید. به بدن خود گوش کنید و اگر دردی شدید احساس کردید، تمرین را متوقف کرده و با فیزیوتراپیست خود مشورت کنید. همچنین، تمرینات را به طور منظم انجام داده و از حرکات صحیح و مناسب اطمینان حاصل کنید.

۷٫ آیا نیاز به تجهیزات خاصی برای فیزیوتراپی شانه داریم؟

– بسیاری از تمرینات فیزیوتراپی شانه نیاز به تجهیزات خاصی ندارند و با وزن بدن یا استفاده از کش‌های مقاومتی قابل انجام هستند. برخی از تمرینات ممکن است از توپ‌های تمرینی، دمبل‌های سبک یا دستگاه‌های الکتروتراپی استفاده کنند که می‌توان در کلینیک یا در خانه با راهنمایی فیزیوتراپیست استفاده کرد.